თარგმნა: ბაჩანა ჩაბრაძე

 

ამსტერდამი

 

ამსტერდამის პორტში

მეზღვაური მღერის

იმ განცდაზე, ხმელეთს

დაბრუნებულს რომ სდევს.

ამსტერდამის პორტში

მეზღვაურებს სძინავთ,

ვით ნაპირზე მძიმედ

ჩამოშვებულ დროშებს.

ამსტერდამის პორტში

თავს იხრჩობენ ურჩად

მეზღვაურნი ლუდში,

დრამასა და შფოთში.

ამსტერდამის პორტში,

მეზღვაურთა წყება

კვლავაც იბადება

ოკეანურ შტორმში.

 

ამსტერდამის პორტში

მეზღვაურებს შიათ,

სუფრა გაუშლიათ

უქათქათეს ჰოლში.

კბილები აქვთ ლამის

დანა-ჩანგლის მცვეთი,

ბაგირების მკვნეტი

და ჩამკბეჩი მთვარის.

თევზის სუნი ასდის

მოშიშხინე ფრიტებს,

თეფში რომ ვერ იტევს

და იყრიან მაინც.

შეჭამენ და ბოხი

ხმით ატეხენ ხარხარს,

შეიკრავენ ხვანჯარს,

წავლენ ბოყინ-ბოყინ.

 

ამსტერდამის პორტში,

მეზღვაურთა ცეკვას

ღამე ეშხში შეჰყავს,

ღამე მოჰყავს ხოშზე.

რიტმისაგან მთვრალებს,

გული როკვით უცემთ

და მუცელზე მუცლით

ეხებიან ქალებს.

და ამ ცეკვის შარმი

აკორდეონს ამკობს,

სანამ ბოლო აკორდს

არ ჩაყლაპავს ღამე.

მაშინ, წყვეტენ თამაშს,

სიამაყე ავსებთ

და იწვენენ მკლავზე

ბატავიელ ლამაზს.

 

ამსტერდამის პორტში,

მეზღვაურნი სვამენ,

სვამენ და კვლავ სვამენ

კათხითა თუ ტოლჩით.

სვამენ მეძავისას

ჰამბურგ-ამსტერდამის,

ქალებისას სვამენ,

ვინც სხეული მისცათ,

ვინც დანებდათ ვერცხლის

მონეტების ფასად

და ვინც ერთიასად

დაუბრუნათ ცეცხლი…

თვრებიან და მთვარეს

წვინტლებს ახოცავენ

და შარდავენ – როგორც

მე ცრემლს ვაღვრი ქალებს.

 

ამსტერდამის პორტში…

ამსტერდამის პორტში…

 

თეთრი მაიმუნები

 

მათ მოსვლამდე, აქერცლილ უკანალთა მოსვლამდე,

ჩვენ, ჩიტებს და ყვავილებს სიამაყე გვმოსავდა.

მოვიდნენ და ყვავილი მოათავსეს ქოთანში,

ჩიტი – გალიაში და ჩვენ ნომრებში მოვთავსდით.

ეს – მათ გამოიგონეს დილეგი და ტუსაღებს

ოქმში – ბრალი, საკეტში ხვრელი გამოუჩარხეს

და ცენზურის სახელით, მოჭრეს ენა ულევი –

ეს – მას შემდეგ, რაც გახდნენ ცივილიზებულები,

თეთრი მაიმუნები.

 

მათ მოსვლამდე, ბაღებში ხანა გვედგა ოქროსი,

ზამთარშიც კი ხარობდა ბანანი და ქოქოსი.

მოვიდნენ და მკვიდრები არ ჩაგვაგდეს არაფრად,

უფლებები აგვყარეს, გვდევნეს შეუბრალებლად.

ეს – მათ გამოიგონეს “ურჯულოთა” შემუსვრა,

ნადირობა სხვაზე და ყველა განსხვავებულზე,

მათზეც, ვინც კი აღშფოთდა სხვების განადგურებით –

ეს – მას შემდეგ, რაც გახდნენ ცივილიზებულები,

თეთრი მაიმუნები.

 

მათ მოსვლამდე, მამაკაცს ხელმწიფობა ეკავა,

ქალი დედოფლობდა და ყვავილობდა ქვეყანა.

მოვიდნენ და ხელმწიფე გადაიქცა მათხოვრად,

დედოფალი გაყიდეს – ვარდებს ჩამოათოვა.

ეს – მათ გამოიგონეს სიყვარული – მკრეხელი,

სიყვარული – ბიზნესი, ხელებგადაგრეხილი

ქალწულების ბაზარზე ნაკეთები ფულები –

ეს – მას შემდეგ, რაც გახდნენ ცივილიზებულები,

თეთრი მაიმუნები.

 

მათ მოსვლამდე, სიამე და მშვიდობა სუფევდა.

ომი, ათი სპილოდან, მხოლოდ ერთს თუ უწევდა.

მოვიდნენ და სამართალს წინ აღუდგნენ მახვილით

და ქვეყნიდან განდევნეს სახელმწიფოს სახელით.

ეს – მათ გამოიგონეს ასაცმელი სარები,

ტყვია, გაზის კამერა და ელექტროსკამები,

ატომური ბომბი და ყველა ბომბი უკლებლივ –

ეს – მას შემდეგ, რაც გახდნენ ცივილიზებულები,

თეთრი მაიმუნები.

 

მოხუცები

 

აღარ საუბრობენ. მათი მეტყველება მხოლოდ თვალებია.

ფულით მდიდრები და მაინც ღარიბები, შველას არ ელიან.

მათთან, სურნელია ქონდრის და ლავანდის და ძველი ღმერთების –

როდესაც ბერდები, თუნდაც პარიზელი, პროვინციელდები.

ნუთუ წარსულ წლებში სიცილის ბრალია, ხმა რომ გაბზარვიათ?

ან დარდის გამოა, თვალებში დღესაც რომ ცრემლთა ხანძარია?

და რომ კანკალებენ, ნუთუ ეს იმიტომ, რომ კედლის საათი

ქანქარებს ულმობლად და რეკავს აღსასრულს მათი მისამართით?

 

აღარ ოცნებობენ. ძველი როიალის ჟღერაც აღარ ისმის.

კატაც მოკვდომიათ. კვირის ლიქიორიც აღარ ახალისებთ.

აღარ მოძრაობენ. სამყარო მცირე და ცივია მორგივით:

ლოგინი – ფანჯარა, ლოგინი – დივანი და ისევ – ლოგინი.

და თუ გამოდიან, ზოგჯერ, სამზეოზე, მკლავგამოდებულნი –

რომ დაკრძალონ ვინმე, მათზე მოხუცი და დანაოჭებული,

რათა ქვითინისას, წუთით დაავიწყდეთ, რომ კედლის საათი

ქანქარებს ულმობლად და რეკავს აღსასრულს მათი მისამართით.

 

არასდროს კვდებიან. უბრალოდ, საღათას ძილით იძინებენ.

ხელჩაჭიდებულნი, ერთმანეთს გვერდიდან აღარ იცილებენ.

და როცა ერთ-ერთი მაინც იკარგება, როგორც მეტეორი,

მეორე, ვინც რჩება, ნამდვილ ჯოჯოხეთში ეშვება მეორე.

შეამჩნევთ, დროდადრო, ჩაძირულს დარდის და ნაღველის წვიმაში –

თითქოსდა ნანობდეს, რომ ისევ აქაა, ცოცხლების წინაშე…

და უკანასკნელად ცდილობს, დაივიწყოს, რომ კედლის საათი

ქანქარებს ულმობლად და რეკავს აღსასრულს მისი მისამართით.

 

ქანქარებს ულმობლად და რეკავს აღსასრულს ჩვენი მისამართით.

 

შემდეგი

 

ღაწვებზე ალმურით, წელზე პირსახოცით

და ხელში საპნით რომ კარებთან ვიცდიდი,

ოცი წლის ვიყავი და კაცი ასოცი

ვიდექით მათ შემდეგ, ჩვენამდე ვინც იდგა.

 

შემდეგი!

 

ოცი წლის ვიყავი, უთქმელ-უბოდიშო,

და ვვაჟკაცდებოდი სამხედრო ბორდელში.

 

შემდეგი!

 

ამაოდ ვცდილობდი, იქ სითბო მეპოვა,

ღიმილი მეგემა ნაზი და ქალური…

არკოლე არ იყო ეს, არც ვატერლოო,

მხოლოდ – მიტოვებულ სკოლის სინანული.

 

შემდეგი!

 

ჯარი უძლურების პიკზე ადიოდა,

როდესაც ითმენდა მყვირალ ადიუტანტს:

 

“შემდეგი!”

 

და ეს ხმა, ვფიცავარ ჩემს პირველ სიფილისს,

დღესაც კი ჩამესმის წყევლად და შერისხვად,

ეს იყო ნივრის და სასმელის ზეფირი,

ეს სისხლის ხმა იყო, ეს იყო ერის ხმა!

 

შემდეგი!

 

მას შემდეგ, მგონია, ყოველი ლამაზი

ყურში ჩამჩურჩულებს იმავე გამაზე:

 

“შემდეგი!”

 

მძინარეს, მაბოდებს, რომ ყველა შემდეგმა

ხელი ხელს ჩავჭიდოთ და მტერიც შედრკება.

თუ მღვიძავს, ვფიქრობ, რომ წინ დგომაც ძნელია,

რადგანაც, ჩემ შემდეგ, შემდეგის ჯერია.

 

შემდეგი!

 

ერთხელაც, მოვიჭრი ფეხებს და სანაცვლოდ

აღარ აღმოვჩნდები არსად და არასდროს

 

შემდეგი.