(პოემა)
1.
ვისი ტანკები დაიკავებს ამ ფართე გამზირს?
ვისი ხელები მოიქნევენ ბოლოჯერ დროშას?
შიში, რომელსაც სკამს ვაცლიდით,
ჯერ ისევ აქ ზის, სულის შებერვით რომ გვათბობს და
სიცივით გვთოშავს. როცა კორდონთან შიში ამბობს – „ხელი გამიშვი!“
როცა წასული გეგონა და უკან დაბრუნდა,
ნახელკეტარი
ყველა
ნეკნი
არის – კლავიში,
რომელზეც
რეჟიმს
სხვა
მუსიკის
დაწერა სურდა. მაგრამ ნოტები შენს ხელთაა, ამიტომ სხვა ხმით
იმღერე ისე, რომ გაიგოს მთელმა უბანმა,
გაიგონ იმათ,
ვინც დარაჯობს – მარცხნივ ან მარჯვნივ,
გაიგოს ყველა სახიერმა,
თუნდაც უგვანმა.
რომ თუ ახალ ხმას მონდომებით არ უგდე ყური,
რომელსაც ჩემი
გაბზარული ხორხი ინახავს, არ ეღირსება ქვეყანაზე
არცერთ
ბავშვს
პური, და ცას მეშახტის თვალებიდან
ასე ვინ მარხავს? 2.
ურნაში მსურდა ნარჩენები გადამეყარა…
მერე გზად ტაქსი გავაჩერე,
მივალ მაღლივით. გუშინ ერთ ლარად გაყიდული
ჩემი ქვეყანა
თვალებს ახელს და
გალუმპული გდია ძაღლივით. საქარე მინის კვადრატიდან რომ დავინახე
ქალაქი უცხო შენობების,
ხიდების,
გზების, გარემომ თითქოს ერთიანად
იცვალა სახე, როცა გასინჯა გემო
მზარდი პრივატიზების. მთელი ეს ცოდნა მჭირდებოდა
ალბათ იმისთვის, მოვიმიზეზო ამბოხება კვლავინდებურად,
როცა ლექსები მზად არიან
თავგანწირვისთვის, და ჩამომხრჩვალი
გვამებივით
გარინდებულან.. ვხედავ თაროდან გადმოღებულ მარქსის „კაპიტალს“,
გადავშლი ისე,
თითქოს სახლის ვაღებ დარაბებს,
ვგავარ შტურმის დროს აღელვებულ გემის კაპიტანს,
შეტევის წინ რომ
დენთის
კასრებს
ამოალაგებს. ჭრილობებიდან გაჩნდნენ თითქოს ყაყაჩოები,
უძლებენ ყინვას და მზის გულზეც
არ იწვებიან, ციდან თოკებით დაშვებული ხარაჩოები,
სართულებს შორის
აკვანივით
მოირწევიან. მე ძლიერ მიყვარს, როცა ვხდები
მძევალი ფორმის,
პირველ თოვლივით
მშენებარე
ბინიდან
ფრენა. რადგან სიკვდილი ჩარჩოებში ექცევა ნორმის,
სხეულებს ვეღარ დავაძალებთ
მეტის მოთმენას. დაე იფრინონ, მათი ფრენა იყოს მართალი,
ინაწილებენ შრომას
თითქმის ყველა დარგებად ალბათ ამიტომ შევამჩნიე
ყველა მათგანი ფრენის დროს
როგორ ქცეულიყვნენ ამხანაგებად.
3.
ამხანაგებო,
სიცოცხლეში ვინც სიკვდილს ნაღვლობს,
გთხოვთ შეახსენოთ –
პოეტები როგორ კვდებიან, ფურცელი თითქოს პროსპექტია – ვიბარებ აღლუმს,
და სტრიქონები
მხედრებივით
ჩამწკრივდებიან. კარგავენ ისევ სიმორცხვეს და ადრინდელ ფორმებს,
აბჯარი თითქოს მე კი არა
სიტყვებს აცვიათ, და სტროფებს შორის ამაყად მდგარ
ჩემს მეტაფორებს კენწეროებით ცა ხმაურით
დაუკაწრიათ. ეფარებიან მკერდით
ხალხზე მომართულ ისრებს,
მიმიღე მიწავ – ვამბობ –
ჩვენი სისხლით გამთბარო.
დრო მოვა,
როცა მიწვდებიან გაქონილ კისრებს
ჩვენი ხელები –
შიშველი და უხელთათმანო..
4.
სიტყვებმა უნდა დაიბრუნონ
მიმზიდველობა და ჩემი ენა შეგაყვარო
იმდენად ძლიერ, რომ შეგასწავლო ამბოხება,
როგორც ხელობა, წარმოებული
გაფიცული
მუშების მიერ. კურთხეულ იყოს ამ სხივებით ვინც შემოსილა,
ეს დიდი გულიც
მათთვის მომაქვს
თაკარა მზიდან, ვინც მისი ოფლით
სანატრელი პური მოზილა
და ყველა ლუკმა,
ვიდრე ჭამა,
ჯვარივით ზიდა. 5.
ვიდრე ბავშვები ამ ყველაფერს გაკვრით ხვდებიან,
საცობებია მთელ ქალაქში უზარმაზარი,
და მოძრაობას რიგრიგობით აკვირდებიან
კაზინო, ბანკი,
სოკოსავით
მდგარი ტაძარი.
მზე ფრინველივით რომ ბრუნდება
თავის ბუდეში, დაძინებამდე პირჯვრის წერით
ლოცვებში ვამბობთ, – რომ ყველა ლუკმა ასეთ დროში არის ნუგეში,
და ყველაფრისთვის, რაც მოგვეცი
უფალო, გმადლობთ… რომ პური ჩვენი
არსობისა, დაობებული, მოისაკლისა ნერწყვის ყლაპვით იმდენმა თვალმა,
კაცს გაახსენა ყვავილების
მთელი კრებული ქალის ჭიქაზე აღბეჭდილმა
პომადის კვალმა. როგორც თვალები,
როცა ერთი მეორეს კოცნის,
პირში ენები –
ტყვიებივით როცა აწყვია,
კითხვა მაქვს – უფალს ჩახლეჩილი ხმით თქმული ლოცვის
თუ ესმის (სიტყვამ ღრუბლებამდე თუ მიაღწია)?
ქუჩას პულსივით ესინჯება ჩუმი ხველება,
აჩქარებული ნაბიჯით რომ ჩავუვლით ურნებს,
გზად სამოწყალოდ გამოწვდილი
მათი ხელები ელოდებიან განთიადის უჩინარ სტუმრებს.
6.
ვის უნდა, დროშა შენობებზე მაღლა ავწიო?
რომ ვარსკვლავები კიაფობდნენ
ცაზე ნაღმებად, ქუჩები ახალ წარმოდგენის
კერად ვაქციო, მეეზოვეთა ცოცხები კი –
იარაღებად. რადგან ქალაქი მოსაწყენი მხატვრის ტილოს ჰგავს,
ელოდებოდნენ ჩვენს მოსვლამდე
რადგან სხვა თეატრს,
პირველი სხივი
ვინ იქნება,
ვინც მოგვილოცავს ცეცხლმოდებული ურნებიდან
ახალ განთიადს? 7.
შემთხვევის ადგილს არ უხდება
დიდხანს თვალთვალი,
როცა ჩაიდენ,
გაერიდე იქაურობას,
კანონმა რადგან ზუსტად იცის
მტყუან-მართალი,
არც მისი მცველი არ აყოვნებს
ჩემთან სტუმრობას.
– რა დაინახე?- მეკითხება პოლიციელი,
მან კარგად უწყის,
ყველა ნეკნი რატომ მაქვს რკინის,
თვალები მისი –
მორბენალი, ოდნავ ცბიერი,
ჟეტონი ბრწყინავს,
როგორც მზეზე
ნამსხვრევი ქილის.
– მე დავინახე – ვამბობ – ეს არც თავის ქებაა
და არც მართლება, შემიძლია,
გიამბოთ მეტი, თუ ყველაფერი ქვეყანაზე
ღმერთის ნებაა,
ეჭვმიტანილად მიიჩნიეთ – ბატონი ღმერთი.
ცუდი ამბების გადმოცემის
კარგი ნიჭი მაქვს, ბომბდამშენივით ეს ღრუბლებიც
გადავლით არი, მშვიდად ვდგავარ და მძიმე თავი
ისე მიჭირავს,
როგორც ბანკში მდგომ პენსიონერს
რიგის ქვითარი. „ასანთი მინდა“, მორიდებით მივმართე უცნობს.
ვიდექით ბანკის შესასვლელთან,
წინ რიგი გრძელი. კაცმა, რომელსაც ნავთით სავსე ბოთლი ეჭირა,
ახსენა ღმერთი
და ჯიბისკენ წაიღო ხელი.
მერე სინათლემ გაანათა იქაურობა,
მოულოდნელი აღტაცება იგრძნეს ფარულად,
კითხვა, რომელიც მათ ეგონათ ცუდი ხუმრობა,
იქცა უეცარ გამარჯვების დღესასწაულად.
იქ მამასავით მიყურებდა ყველა ფანჯარა,
და დედაჩემის თვალებია
ფანჯრის რაფები, ცა ისე ელავს – თითქოს ღმერთიც მათთან დამჯდარა,
ცა ისე ელავს –
იკლაკნება ავტოგრაფები.
ერეკლე დეისაძე – აგურის ამხანაგები
